Głównymi kierunkami badawczymi, którymi zajmuje się Instytut Budowy i Eksplatacji Maszyn są:
- metody obliczania i badania konstrukcji cienkościennych, głównie ram i dźwigarów powierzchniowych ze szczególnym uwzględnieniem konstrukcji warstwowych i kompozytowych (belki, pręty, płyty, tarcze i powłoki),
- wibroakustyka maszyn i urządzeń,
- badania niezawodności pojazdów za szczególnym uwzględnieniem usuwania błędów grubych powstałych w badaniach eksploatacyjnych,
- dobór optymalnej strategii w zakresie zabiegów profilaktycznych w ramach utrzymania w stanie zdatności jednorodnego parku urządzeń,
- wytrzymałość zmęczeniowa materiałów kompozytowych,
- ograniczanie toksyczności spalin silników ZS i ZI, sposoby obniżania emisji hałasu prze silniki spalinowe,
- metody matematyczne mechaniki,
- reodynamika płynów z mikrostrukturą,
- reodynamika uogólnionych płynów drugiego rzędu,
- teoria smarowania łożysk ślizgowych,
- mechanika materiałów inteligentnych; elektroreologia,
- optymalizacji metod obróbki ubytkowej ze względu na wybrane własności warstwy wierzchniej a w szczególności po obróbce nagniataniem, skrawająco - nagniatającej i szlifowaniu takich materiałów jak: stale konstrukcyjne, żeliwa, materiały "BIOLINE" i inne,
- skrawalności współczesnych materiałów konstrukcyjnych w procesie obróbki toczenia, wiercenia, frezowania, rozwiercania, szlifowania i inne,
- diagnostyki stanu technologicznej (po procesach technologicznych obróbki) oraz eksploatacyjnej (po procesach eksploatacji) warstwy wierzchniej elementów maszyn,
- oceny właściwości użytkowych elementów maszyn: właściwości tribologiczne (zużycie, opory ruchu, temperatura obszaru tarcia i środka smarnego) odporność na zatarcie, wytrzymałość kontaktowo-zmęczeniowa, korozyjność inne w funkcji ich stanu warstwy wierzchniej,
- modyfikowania warunków pracy węzłów tarcia preparatami eksploatacyjnymi - łożyska ślizgowe i toczne, przekładnie zębate, układy hydrauliczne, węzły skrawania i inne, pod kątem minimalizacji oporów ruchu, zużycia i temperatury, obniżenia głośności pracy i innych,
- własności tribologicznych olejów i smarów,
- ustalenia kryteriów oceny przydatności olejów przemysłowych - czasokresu ich wymiany,
- przydatności nowych technologii wymiany oleju w silnikach spalinowych,
- ulepszanie właściwości warstw wierzchnich tworzyw konstrukcyjnych metodami elektrochemicznymi
- wpływ warunków eksploatacji na degradację tworzyw konstrukcyjnych (zwłaszcza materiałów implantowych),
- ocena odporności korozyjnej tworzyw konstrukcyjnych,
- zastosowanie metod elektrochemicznych w procesach rafinacji i modyfikacji metali oraz stopów w stanie stałym i ciekłym.